Nhựa đường có mấy loại? Phân loại chi tiết, ứng dụng thực tế

Khi tìm hiểu về vật liệu giao thông, nhiều người thường đặt câu hỏi: “Nhựa đường có mấy loại?” Vì trên thị trường có rất nhiều mác và tên gọi khác nhau như 60/70, MC-70, PMB, nhũ tương… khiến việc chọn đúng loại trở nên khó khăn. Thực tế, nhựa đường chỉ gồm 2 loại chính:

Nhựa đường đặc (Bitum)
Nhựa đường lỏng

Tuy nhiên, từ 2 nhóm này, ngành giao thông đã phát triển ra hàng chục dạng chế biến khác nhau để phù hợp từng công việc thi công: làm bê tông nhựa, tưới dính bám, bảo trì, chống thấm hoặc tái chế mặt đường. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từng loại tránh chọn sai và tối ưu chất lượng công trình.

Nhựa đường có mấy loại? Câu trả lời chính xác nhất

Nhựa đường được phân chia thành nhựa đường đặc và nhựa đường lỏng. Điểm khác biệt lớn nhất nằm ở dạng tồn tại và cách sử dụng. Nhựa đường đặc cứng hơn và cần đun nóng khi thi công, trong khi nhựa đường lỏng được pha thêm dung môi nên dễ phun tưới. Tuy chia thành hai nhóm chính, nhưng mỗi nhóm lại gồm nhiều mác và dạng cải tiến phục vụ từng yêu cầu kỹ thuật. Đây là lý do khiến người không chuyên dễ nhầm lẫn — và cũng chính là khoảng trống thông tin mà bài viết này giải quyết.

Nhựa đường đặc (Bitum)

Nhựa đường đặc có nguồn gốc chủ yếu từ dầu mỏ, một phần nhỏ từ than đá (hắc ín). Chúng có dạng đặc quánh, màu đen, mềm khi đun nóng và cứng lại khi nguội. Đây là loại nhựa đường được sử dụng phổ biến nhất trong xây dựng giao thông, đặc biệt là sản xuất bê tông nhựa nóng. Nhựa đường đặc có mấy loại? Phân loại theo mác độ kim lún Nhựa đường đặc được phân loại bằng mác kim lún (penetration grade) như:

40/60
60/70
70/100
100/150
150/250

Con số thể hiện mức độ cứng mềm của nhựa đường.

Ví dụ:

60/70: Độ cứng trung bình, phù hợp đa số tuyến đường tại Việt Nam.
70/100: Mềm hơn, dùng ở vùng khí hậu lạnh.
40/60: Cứng hơn, phù hợp khu vực nóng hoặc chịu tải trọng lớn.

Ứng dụng của nhựa đường đặc

Nhựa đường đặc được dùng để:

Sản xuất bê tông nhựa nóng cho mặt đường
Làm lớp dính bám
Chống thấm mái nhà, cầu, tầng hầm
Sản xuất nhũ tương hoặc các loại nhựa đường cải tiến khác

Các biến thể nâng cấp của nhựa đường đặc

Ngoài các mác nhựa đường truyền thống, ngành giao thông còn phát triển những biến thể nâng cấp để tăng độ bền và cải thiện hiệu suất thi công. Trong số đó, nhựa đường Polymer và bitum bọt là hai giải pháp được ứng dụng rộng rãi nhờ khả năng tối ưu chất lượng mặt đường và giảm chi phí bảo trì.

Nhựa đường Polymer (PMB): Được cải tiến bằng polymer giúp tăng độ đàn hồi, hạn chế hằn lún bánh xe, kéo dài tuổi thọ mặt đường 30–50%.
Bitum bọt: Là nhựa đường được tạo bọt bằng hơi nước, tăng thể tích và độ phân tán. Loại này phù hợp cho tái chế mặt đường và tối ưu chi phí.

Nhựa đường đặc có nguồn gốc chủ yếu từ dầu mỏ

Nhựa đường lỏng

Nhựa đường lỏng được tạo bằng cách pha loãng nhựa đường đặc với dầu hỏa hoặc dung môi. Nhờ vậy, chúng có độ nhớt thấp, dễ phun tưới và không cần đun nóng.

Nhựa đường lỏng có mấy loại? Phân nhóm theo tốc độ đông đặc

Nhựa đường lỏng được chia thành 3 nhóm:

Đông đặc nhanh (Rapid Cure – MC): MC-70, MC-80, MC-90
Đông đặc vừa (Medium Cure): MC-250, MC-300
Đông đặc chậm (Slow Cure): MC-140, MC-150

Sự khác biệt về tốc độ đông đặc quyết định loại nào phù hợp cho dính bám, loại nào phù hợp móng đường, loại nào phù hợp tưới bảo dưỡng.

Ứng dụng của nhựa đường lỏng

Tưới lớp dính bám giữa các lớp bê tông nhựa
Tưới thấm bám
Bảo trì mặt đường
Xử lý các lớp cấp phối trước khi rải nhựa

Nhũ tương nhựa đường dạng nhựa đường lỏng cải tiến

Nhũ tương là hỗn hợp nhựa đường + nước + chất nhũ hóa, tồn tại ở dạng lỏng. Ưu điểm:

Thi công ở nhiệt độ thấp
Tiết kiệm nhiên liệu
Thân thiện môi trường
Bám dính tốt
Ứng dụng trong bảo dưỡng và chống thấm

Nhựa đường lỏng được tạo bằng cách pha loãng nhựa đường đặc với dầu hỏa hoặc dung mô

Các loại nhựa đường khác ít được nhắc đến nhưng rất quan trọng

Ngoài hai nhóm chính, thị trường còn có:

Nhựa đường Polymer (PMB) – cải thiện độ bền mặt đường
Nhũ tương nhựa đường – dùng trong bảo trì và chống thấm
Bitum bọt – dùng trong tái chế mặt đường
Các loại bitum đặc biệt dùng cho điều kiện khí hậu khắc nghiệt

Những loại này giúp tối ưu hiệu suất thi công và giảm chi phí bảo trì dài hạn.

Bảng so sánh: Nhựa đường đặc vs nhựa đường lỏng

Mặc dù cùng được sử dụng trong xây dựng giao thông, nhựa đường đặc và nhựa đường lỏng có đặc tính và cách thi công hoàn toàn khác nhau. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại sẽ giúp lựa chọn đúng vật liệu, đảm bảo chất lượng và độ bền cho công trình.

Tiêu chí	Nhựa đường đặc	Nhựa đường lỏng
Dạng	Đặc quánh	Lỏng
Cách tạo	Từ dầu mỏ	Pha dung môi
Mác	40/60, 60/70…	MC-70, MC-250…
Cách dùng	Đun nóng khi thi công	Phun tưới trực tiếp
Ứng dụng	Bê tông nhựa nóng, chống thấm	Dính bám, bảo trì
Ưu điểm	Độ bền cao, ổn định	Thi công nhanh, dễ thao tác
Nhược điểm	Cần nhiệt lớn	Tốc độ bay hơi ảnh hưởng chất lượng

Nhựa đường có 2 loại chính: nhựa đường đặc và nhựa đường lỏng. Từ hai loại này phát triển thêm nhiều dạng như Polymer, nhũ tương, bitum bọt, các mác kim lún và mác MC khác nhau. Việc chọn sai loại nhựa đường có thể khiến mặt đường lún nứt chỉ sau vài tháng, đây là lỗi phổ biến tại nhiều dự án nhỏ lẻ.